PANİK ATAK ve PANİK BOZUKLUK NEDİR? BELİRTİLERİ NELERDİR? TEDAVİSİ NASILDIR?

Panik atak, aniden gelen şiddetli korku ve kaygı durumudur. Atak, pek çok durumda ansızın, zaman ve mekan gözetmeksizin, hiçbir sinyal vermeden başlar. Türkiye Ruh Sağlığı profili araştırmasına göre, sağlık ocaklarına başvuran hastalarda panik bozukluğu görülme sıklığı kadınlarda %0.5, erkeklerde ise % 0.2 olarak gösteriliyor. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre panik bozukluk kadınlarda, erkeklere göre 2-3 kat daha fazla görülüyor.

Panik atak esnasında öleceğinizi veya aklınızı yitirebileceğinizi düşünürsünüz. Panik atak yaşayan kişilerin en sık kullandığı cümle “O anda panik atak geçirmem için hiçbir neden yoktu” olur. Ataklar, en rahat olduğunuz durumlarda, hatta uyku esnasında bile yaşanabilir. Panik atak tedavi edilmezse panik bozukluğa veya başka psikolojik rahatsızlıklara yol açabilir. 

Panik atak, bir kez yaşandıktan sonra mutlaka birkaç kez daha yaşanacak diye bir durum söz konusu değildir. Ancak, panik atak geçirmekten korkmaya başlamak, atak geçirilen yerlerden veya durumlardan kaçmak ve gündelik yaşamı kısıtlayıcı bir biçimde yaşamaya başlamak durumu farklı noktaya getirebilir. Bu duruma da panik bozukluk denir. 

Belirtileri Nelerdir?

Panik atak belirtileri aniden başlar ve genel olarak en fazla 10 dakika sürer. Çok nadiren 20 dakikaya kadar uzadığı durumlar görülebilir. Belirtileri şu şekildedir; 

• Kalp atışlarında hızlanma, çarpıntı
• Göğüs ağrısı veya göğüste sıkışma 
• Terleme
• Baş dönmesi, ayakta duramama, sersemlik veya bayılacak gibi olma
• Nefes almada güçlük, kısa kısa soluk alıp verme
• Soluğun tıkandığı duyumu ve boğuluyor gibi olma durumu
• Ölüm düşüncesi ve denetimini yitirme korkusu
• Mide kasılmaları, mide bulantıları
• Sıcak basması veya üşüme hissi 

Panik atağın neredeyse bütün belirtileri fiziksel belirtilerdir. O kadar ciddi yaşanır ki; kişi ‘kalp krizi geçiriyorum’ düşüncesine kapılır. Bu yüzden de panik atak yaşayan kişiler soluğu ilk olarak acil serviste alır ve tıbbi bir durum yaşadıklarını düşünürler. Kalp çarpıntısı, göğüs ağrıları ve nefes almada güçlük her ne kadar ilk etapta kalp krizini düşündürse de yapılan tetkiklerin neticesi durumun, panik atak olduğunu gösterir. Bu belirtileri yaşayan kişilerin mutlaka iyi bir sağlık kontrolünden geçmesi gerekir.

Uzmanlar tarafından panik atağın nedeni tam olarak açıklanmamıştır. Ancak stresli hayat şartlarının kişinin hayatında kaygı yaratabilecek önemli değişikliklerin (evlenme, boşanma, bir yakınını kaybetme, çocuğunun olması, taşınma, ayrılık vs.) ve düşünce yapısı olarak ‘felaketleştirme’ yapısına sahip olmanın panik atakları tetiklediği gözlemlenmiştir. Ayrıca, genetik geçişin önemli bir role sahip olduğu yadsınamaz bir gerçektir. Yani anne ve babanızda panik bozukluk gözüküyorsa sizde de görülme olasılığı diğer bireylere göre daha yüksektir.

Tedavisi

Panik atak veya panik bozukluk yaşayan bireylerin öncelikle fiziksel olarak muayene olmaları tavsiye edilir. Eğer doktorlar tarafından fiziksel bir durumun olmadığı söylenirse, panik atak yaşayan kişilerin psikolojik destek almaları önerilir. Panik atağın tedavisinde psikoterapi uygulanır. Uzmanlar tarafından yapılan değerlendirmelerden sonra kişiye özel tedavi yöntemi belirlenerek tedavi sürecine başlanır.