Özgüven
Özgüven; yeteneklerinize, niteliklerinize ve muhakeme becerinize duyduğunuz güven hissidir. Özgüven, doğuştan gelen bir özellik değildir. Yaşamınız boyunca birlikte olduğunuz kişilerle ve yaşadığınız olaylarla gelişir. Özgüven eksikliği genellikle evde, okulda veya işte yaşadığınız bazı olumsuz yaşam deneyimlerinden sonra ortaya çıkar. Örneğin, siz büyüme aşamasındayken, ebeveynleriniz size sağlıklı ve destekleyici bir çevre sağlayamamış olabilir. Size karşı çok eleştirel, talepkar ve/veya aşırı koruyucu olabilirler. Sonuç olarak, kendiniz hakkında olumsuz düşünmeye başlarsınız ve o inancınız kuvvetlenir.
Özgüven eksikliği ise fikir belirtmeme ya da fikrini söyleyememe, karar almada zorlanma, sınır koyamama, hayır diyememe, olumlu olayları görmezden gelip olumsuz olaylardan kolayca etkilenme, sosyal ortamlara girmeme, içe kapanma, utanç, suçluluk, pişmanlık, sevilmediğini hissetme, kendini başarısız ve değersiz olarak değerlendirme, fiziksel görünüşünü beğenmeme, insanlar tarafından kolayca reddedileceğine inanma, eleştirilere karşı aşırı hassas olma ve risk alamama olarak kendini gösterir.
Sağlıklı bir özgüven düzeyine sahip olmak, kişisel ve profesyonel yaşamınızda daha başarılı olmanıza yardımcı olur. Aynı zamanda ev, iş ve ilişkilerimiz de bundan olumlu yönde etkilenir. Araştırmalar, kendine daha fazla güvenen insanların akademik olarak daha başarılı olma eğiliminde olduğunu göstermekte. Sağlıklı bir özgüvene sahip olmak, kendinizi başkalarına nasıl tanıttığınızı bile etkiler hatta bu durum duruşunuza bile yansır.
Özgüven Eksikliğinizi Gidermenize Yardımcı Olacak Bazı Öneriler
Özgüveninizi arttırmanın birkaç yolu var. İşte size özgüven eksikliğinizi gidermenize yardımcı olacak bazı öneriler…
1. Kendinizi Başkalarıyla Kıyaslamayın
Çevrendeki insanlarla veya çok başarılı bulduğun kişilerle kendini kıyaslama. Kendini her zaman kendinle kıyasla, bir başkasıyla değil. Sosyal medya kullanımının artması ile beraber kendi hayatımızı başkalarının hayatları ile daha fazla kıyaslar olduk ancak bunun bize hiçbir getirisi olmadığı gibi olumsuz etkilenip motivasyonumuzun düşmesine sebep verir. Dolayısıyla kimseyle karşılaştırma yapmadan bir önceki günden daha iyi miyiz diye düşünüp hareket etmek yeterli olacaktır.
2. Kendinizi Pozitif İnsanlarla Çevreleyin
Bir dakikanızı ayırın ve düşünün. Çevrenizdeki insanlar size nasıl hissettiriyor? Enerjinizi, modunuzu yükseltiyorlar mı yoksa düşürüyorlar mı? Seni sürekli yargılıyorlar mı yoksa olduğun gibi kabul ediyorlar mı? Birlikte zaman geçirdiğiniz insanlar, kendinizle ilgili düşüncelerinizi ve tutumlarınızı belki de sandığınızdan daha fazla etkileyebilir. Bu nedenle, başkalarının size nasıl hissettirdiğine dikkat edin. Etrafınızı sizi seven ve sizin için en iyisini isteyen insanlarla çevreleyin. Çevrenizde pozitif olan ve güveninizi geliştirmenize yardımcı olabilecek kişiler olsun.
3. Bedeninize Önem Verin
Kişisel bakım uyguladığınızda, zihniniz, bedeniniz ve ruhunuz için olumlu bir şey yaptığınızı bilirsiniz ve sonuç olarak kendinize daha fazla güvenirsiniz. Bunun için de beslenmenize ve uykunuza özen gösterin. Düzenli egzersiz ve meditasyon yapın.
4. Kendinize Karşı Şefkatli Olun
Kendinize karşı şefkatli olmak, bir hata yaptığınızda, başarısız olduğunuzda veya bir aksilik yaşadığınızda kendinize nezaketle davranmayı içerir. Duygusal olarak esnek olmanızı sağlar ve zorlu duygularla daha iyi başa çıkmanıza yardımcı olarak kendinizle ve başkalarıyla olan bağınızı geliştirir.
5. Hayır Diyebilin
İyi olduğunuz şeyleri yapmak özgüveninizi artırabilse de özgüveninizin düşmesine neden olabilecek durumları tanımak da aynı derecede önemlidir. Belki de belirli bir aktiviteye her katıldığınızda kendinizi daha iyi hissetmek yerine daha kötü hissettiğinizi keşfedersiniz. Özgüveninizi zedeleme eğiliminde olan faaliyetlere hayır demekte hiçbir sorun yok elbette. Sosyal ve duygusal sınırlar koymak, psikolojik olarak daha güvende hissetmenizi sağlar. Ayrıca daha kontrollü hissetmenize yardımcı olabilir. Özgüven, kısmen, hayatınız üzerinde kontrol sahibi olduğunuzu hissetmektir. Sınırlar, bu kontrol duygusunu oluşturmaya yardımcı olur. Biri kendine olan güvenini azaltacağını bildiğin bir şeyi yapmayı teklif ettiğinde, nezaketle reddedebilmek oldukça önemli.
6. Gerçekçi Hedefler Belirleyin
Hedeflerinizin peşinden gitmek, genellikle neyin işe yaradığını anlayana kadar birkaç kez başarısız olmayı içerir. Bu, başarılı olmak için gerekenlere sahip olup olmadığınızı merak etmenize neden olabilir. Ayrıca, hayallerinizi gerçekleştirirken kendinize nasıl daha fazla güvenebileceğinizi sorgulamanıza neden olabilir. Cevap, gerçekçi hedefler belirlemekte yatıyor. Yüksek erişimli hedefler belirlemenin ve bu hedeflere ulaşamamanın güven seviyelerini zedelediği görülmüştür. Gerçekçi hedefler ulaşılabilir ve hedeflerinize ne kadar çok ulaşırsanız, kendinize ve yeteneklerinize olan güveniniz o kadar artar.
Gerçekçi hedeflere ulaşabilmek için, neye ulaşmak istediğinizi yazın. Ardından, kendinize bunu elde etme şansınızın ne olduğunu sorun. Hedefiniz gerçekçi ve ulaşılabilir olsun. Örneğin, kilo verme hedefiniz varsa, uzmanlar sağlıklı ve uzun vadeli kilo kaybı için haftada 1-2 kilo vermenizi önerir. Bunu bilmek, bu doğrultuda bir hedef belirlemenize yardımcı olur ve hedefinize ulaştığınızda özgüveniniz artar.
Özetle, sağlıklı bir özgüvene sahip olmak, daha iyi bir performans sergilemenize, daha sağlıklı ilişkiler kurmanıza, yeni şeyler denemeye açık hale gelmenize ve esnek olmanıza yardımcı olur. Bazen düşük özgüven; depresyon ve kaygı gibi psikolojik sağlık durumunuzun bir işaretidir.
Özgüveniniz işinize, sosyal yaşamınıza veya eğitiminize engel oluyorsa, bir ruh sağlığı uzmanından destek alın. Bir terapist, sorunu daha iyi anlamanıza yardımcı olur, size uygun tedavi planı oluşturur ve özgüveninizi arttıracak beceriler geliştirmenize yardımcı olur.
