Anksiyete Nedir?
Anksiyete, kişinin endişe, kaygı ve korku gibi duygulara karşı verdiği aşırı ve kontrol edilemeyen tepkilere sebep olan, yaygın görülen psikolojik bir rahatsızlıktır. Ne olacağına, neyin geleceğine dair yaşanan yoğun kaygı veya endişe duygusudur. Aslında vücudun strese, gerçek veya algılanan bir tehdide karşı verdiği doğal bir tepkidir. Günlük hayatımızda ara sıra anksiyete yaşamak doğaldır. Örneğin; yeni bir yere taşınmak, yeni bir işe başlamak veya sınava girmek konusunda endişeli hissetmek normaldir. Bu tür bir kaygı kişiyi iyi hissettirmez elbette ancak kişiyi daha çok çalışmaya ve daha iyi bir iş çıkarmaya motive edebilir. Sıradan bir kaygı gelip geçici bir duygudur ve gündelik yaşantınızı çok fazla etkilemez.
Anksiyete bozukluğunda, korku ve kaygıyı her zaman ve yoğun bir şekilde hissedersiniz. Bu tür bir kaygı, zevk aldığınız şeyleri yapmaktan vazgeçmenize neden olabilir. Örneğin; asansöre binmenizi, karşıdan karşıya geçmenizi ve hatta aşırı durumlarda evinizden çıkmanızı engelleyebilir. Tedavi edilmezse bu tablo daha da kötüleşmeye devam eder. Sonuç olarak;
anksiyete sizin gündelik yaşantınızı önemli ölçüde etkiliyor, işlevselliğinizi bozuyor, kaygıyı aşırı düzeyde hissediyor ve bu durum en az 6 ay sürüyorsa kaygı bozukluğunuz (anksiyete) var demektir.
Anksiyetenin Belirtileri Nelerdir?
Belirtileri kişiden kişiye göre farklılık gösterebilir. Zihniniz ve bedeniniz arasında bir kopukluk varmış ve kontrolden çıkmış gibi hissedebilirsiniz. Anksiyetede, belirli bir yer veya olaydan korkabilirsiniz veya genel bir korku ve kaygı duygunuz da olabilir. Anksiyetenin belirtilerini şu şekilde sıralayabiliriz;
- Kontrol edilmesi zor olan endişeli düşünceler veya inançlar
- Huzursuzluk
- Odaklanmada zorluk
- Uykuya dalmakta zorluk
- Sinirlilik
- Baş dönmesi - Baş ağrısı
- Kalp çarpıntısı
- Kas ağrıları ve gerginlikleri
- Aşırı terleme
- Ağızda kuruluk
Anksiyetenin nedenleri?
Anksiyetenin kesin bir nedeni yoktur ancak bazı faktörlerin bir araya gelmesinden kaynaklanabilir. Anksiyetenin en yaygın nedenleri arasında şunlar gösterilebilir;
- Stres
- Depresyon veya diyabet gibi diğer tıbbi sorunlar
- Yaygın anksiyete bozukluğu olan birinci derece akrabalar
- Çocuk istismarı gibi çevresel kaygılar
- Madde kullanımı
- Ameliyat veya mesleki tehlike içeren durumlar
Kimler Anksiyete Bozukluğu Riski Altındadır?
Her kaygı türü ile farklı risk faktörleri vardır. Bunlar en genel hatlarıyla;
Kişisel özellikler (buna çocukluktaki utangaçlık ve sinirlilik dahildir.)
Yaşam öykünüz (olumsuz veya stresli yaşama maruz kalmayı içerir.)
Genetik (anksiyete teşhisi alanların %25’nde birinci derece akrabasında da anksiyete tanısı vardır.)
Sağlık sorunları (tiroid sorunları gibi diğer sağlık durumları sizi kaygıya yatkın hale getirebilir.)
Uyarıcı maddeler (kafein, nikotin gibi bazı maddeler ve ilaçlar semptomlarınızı kötüleştirebilir.)
Anksiyete Bozukluluklarının Türleri Nelerdir?
Panik atak. Beklenmedik zamanlarda tekrarlayan panik ataklar yaşadığınız anlamına gelir.
Fobi. Belirli bir nesneye, duruma veya faaliyete karşı duyulan aşırı bir korkudur.
Sosyal kaygı bozukluğu. Sosyal durumlarda başkaları tarafından yargılanma korkusudur.
Obsesif-kompulsif bozukluk. Sizi belirli, tekrarlanan davranışlar gerçekleştirmeye yönlendiren, yinelenen irrasyonel düşüncelere sahip olduğunuz anlamına gelir.
Hastalık anksiyetesi bozukluğu. Bu sağlığınızla ilgili aşırı endişelenmenizden kaynaklanır.
Aynı zamanda bir takım ruh sağlığı ve tıbbi bir durum semptom olarak da kaygıyı (anksiyete) gösterebilir. Travma sonrası stres bozukluğu, majör depresif bozukluklar, kronik hastalıklar gibi.
Tedavi
Anksiyete, ilaç veya psikoterapi ile tedavi edilebilir. Bir uzman tarafından kişiye özel tedavi yöntemi seçilir. Bazen her ikisi de aynı anda uygulanabilir. Bilişsel Davranışçı Terapi tekniklerinin uzun ve kısa vadede etkili sonuçlar verdiğini biliyoruz. Psikoterapi, bu düşünce, davranış ve duygularla nasıl başa çıkabileceğinizi size gösterir. Geç kalmadan profesyonel bir yardım alarak anksiyeteden kurtulabilirsiniz.
